بررسی ارتباط انسان با طبیعت در شعر

چکیده
    یکی از موضوعات نقد بوم‌گرا (Ecocriticism) که به رابط? ادبیات و محیط زیست می‌پردازد، بررسی نحو? نگرش انسان به طبیعت در آثار ادبی است که می‌تواند از عوامل مختلفی چون جنسیت، زمان، فرهنگ، اندیشه تأثیر پذیرفته باشد. اشعار فارسی در طول تاریخ ادبیات، تنوع رابط? انسان و طبیعت را در خود متجلی ساخته است. در این مقاله با بررسی اشعار توصیفی در ادب فارسی، پنج نوع نگرش کلی را به طبیعت معرفی نمودیم و تأثیر دو عامل زمان و اندیش? شاعر را بر چگونگی ارتباط او با طبیعت و نحوة توصیف او بیان داشتیم. در یک نگاه کلی درمی‌یابیم که بخشی از توصیف طبیعت در شعر شاعران به مثابة توصیف غیر طبیعت است و تنها نمونه‌های اندکی در شعر فارسی می‌توان یافت که توصیفی ابژکتیو از طبیعت ارائه شده است. در پایان لزوم رویکردی نو و بوم‌گرایانه به طبیعت را که متناسب با نیاز جوامع متمدن امروزی است، متذکر شدیم. با این نگرش تغییراتی در توصیف طبیعت در شعر، شاهد خواهیم بود که در آن همة پدیده های طبیعت صرف نظر از انتخاب انسان، زیبا و ارزشمندند. این رویکرد می‌تواند در بهبود رابط? انسان و محیط زیست او تأثیرگذار باشد.