بررسی اثرتراکم بوته و کود نیتروژن برعملکرد دانه و برخی صفات مرفولوژیک کلزای پائیزه (Brassica napus L.)

چکیده
   به منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف تراکم بوته و کود نیتروژن بر عملکرد، و برخی صفات مرفولوژیک کلزای پائیزه (رقم زرفام) آزمایشی درسال 1381 بصورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات بذر و نهال کرج انجام شد. تیمارها مشتمل بر تراکم بوته در چهار سطح 150، 190، 230 و 270 بوته در مترمربع (معادل 6، 8، 10و 12 کیلو گرم بذر در هکتار) و کود نیتروژن در چهار سطح صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار (از منبع اوره با 46% نیتروژن خالص) بودند تجزیه‌های آماری نشان داد که سطوح مختلف تراکم بوته و کود نیتروژن در سه مرحله رویشی کلزا شامل: رزت، ساقه‌دهی و 50% گل‌دهی اثر معنی‌داری بر وزن خشک کلزا داشت و افزایش سطوح هر کدام از عامل‌ها بر وزن خشک کلزا اثر افزایشی داشت. افزایش سطوح مختلف تراکم بوته و کود نیتروژن اثر معنی‌داری روی ارتفاع بوته، طول ساقه غلاف‌دهنده، تعداد غلاف در شاخه اصلی و فرعی، تعداد کل غلاف در بوته، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت نشان داد، ولی صد روغن تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. افزایش سطوح کود نیتروژن در همه تیمارها اثر افزایشی بر روی این صفات داشت اما افزایش تراکم بوته باعث کاهش طول ساقه غلاف‌دهنده، تعداد غلاف در شاخه اصلی و فرعی و تعداد غلاف در بوته گردید. بطورکلی تراکم 190 بوته در مترمربع (8 کیلوگرم بذر در هکتار) و کاربرد حداکثر کود اوره (200 کیلو گرم در هکتار) برتری قابل ملاحظه‌ای نشان داد و منجر به تولید حداکثر عملکرد دانه (3122 کیلوگرم در هکتار) گردید.