بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر، رشد گیاهچه‌ها و کشت پینه ژنوتیپ‎های کلزا

چکیده
    در این تحقیق پاسخ چهار ژنوتیپ مختلف کلزا در مراحل جوانه‌زنی، رشد اولیه گیاهچه‌ها و کشت پینه تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌ها در سطوح مختلف شوری عکس‌العمل‌های متفاوتی داشتند. با این حال افزایش شوری باعث کاهش جوانه‌زنی و رشد بعدی گیاهچه‌ها در تمامی ژنوتیپ‌ها شد. برای هر یک از ژنوتیپ‌ها غلظتی از نمک که باعث 50 درصد کاهش در جوانه‌زنی بذور شد، محاسبه گردید. در کشت پینه در محیط شور نیز مشاهده شد که از نظر وزن تر پینه‌ها و راندمان پینه‌زایی اختلاف بین ژنوتیپ‌ها کاملاً معنی‌دار است. افزایش غلظت نمک در محیط کشت تأثیری بر پینه‌زایی و رشد پینه‌ها نداشت. افزایش شوری در محیط منجر به افزایش تجمع سدیم و کاهش تجمع پتاسیم در بافت پینه شد اما نسبت K/Na در بافت پینه در تمامی ژنوتیپ‌ها با افزایش شوری روند کاهشی داشت. تجزیه همبستگی بین صفات ارزیابی شده در آزمون جوانه‌زنی و رشد پینه حاکی از عدم وجود همبستگی بین پارامترهای رشدی پینه و جوانه‌زنی ژنوتیپ‌‌ها تحت تنش شوری بود. همبستگی بین میزان تجمع K و نسبت K/Na در بافت پینه با درصد جوانه‌زنی بذر در محیط ‌شور مثبت ولی همبستگی میزان تجمع Na با این صفت منفی بود. به طور کلی اطلاعات موجود در ارتباط با تحمل ژنوتیپ‌های مورد استفاده در این تحقیق بر مناسب بودن نسبت K/Na با میزان تحمل به شوری در این ژنوتیپ‌ها اشاره داشت. نتایج این تحقیق بر ارزش پایین تحلیل رشد پینه (رشد لاین‌های سلولی) به‌عنوان معیاری برای ارزیابی تحمل به شوری در کلزا اشاره دارد.