بررسی اثر برخی گیاهان دارویی بر پارامترهای هضم شکمبه‏ای در شرایط آزمایشگاهی

چکیده
    هدف از پژوهش حاضر، بررسی فعالیت 23 گونه گیاه دارویی برای کاهش تولید گاز متان در شکمبه و بررسی پارامترهای گوارشی گوسفند با روش آزمایشگاهی (in vitro) بود. آزمایش با روش آزمون تولید گاز انجام شد. مقدار 3/57 میلی‏گرم از نمونه آسیاب شده گیاه دارویی مورد نظر به علاوه 7/142 میلی‏گرم خوراک پایه در 4 تکرار درون بطری‏‏ های ویتن (wheaton) 120 میلی‏ لیتری ریخته شد. انکوباسیون با استفاده از شیرابه‌ شکمبه سه رأس گوسفند نر اخته‌، فیستوله‌دار، نژاد قزل، 4 ساله، با وزن 8/61 کیلوگرم انجام گرفت. در پایان 24 ساعت انکوباسیون، حجم کل گاز تولیدی، حجم گاز متان، غلظت آمونیاک و اسیدهای چرب فرار حاصل از تخمیر اندازه‏‌گیری شد. داده‏ های به دست آمده در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه آماری شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که حجم کل گاز تولیدی حاصل از تخمیر نمونه‏ های حاوی موسیر، خارخسک و گل گنده در مقایسه با تیمار شاهد (خوراک پایه) افزایش یافت (05/0<P). نسبت گاز متان به کل گاز تولید شده حاصل از تخمیر تیمارهای حاوی موسیر، هل، آویشن، سیاهدانه، رزماری، ریوند چینی، بابونه، میخک و چای سبز در مقایسه با خوراک پایه بیش از 20 درصد کاهش یافت (05/0<P). غلظت کل اسیدهای چرب فرار ناشی از تخمیر تیمارهای حاوی زنجبیل، سیاهدانه، بابونه، زنیان و چای سبز در مقایسه با خوراک پایه بیشتر بود (05/0<P). از سوی دیگر، غلظت آمونیاک در تیمارهای حاوی موسیر، گل گنده، قولنجان، هل، درمنه، شیرین بیان، رزماری، آنیسون، بابونه، زوفا و شاهتره کوهی در مقایسه با خوراک پایه کاهش یافت (05/0<P). بر اساس نتایج به دست آمده، مشخص شد که در بین گونه های مورد مطالعه، موسیر می‏تواند بدون آنکه حجم کل گاز تولیدی را کم کند، تولید گاز متان و غلظت آمونیاک را کاهش دهد.