بررسی اثر انواع خاک‌پوش و سایه‌انداز بر عملکرد و کیفیت گوجه‌فرنگی در شرایط کم آبی

چکیده
   جهت بررسی اثر انواع خاک‌پوش و پرده‌های سایه‌انداز بر خصوصیات کیفی و کمی گوجه‌فرنگی هیبرید ارلی اوربانا تحت شرایط کمبود آب، آزمایشی در سال زراعی 88-87 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام پذیرفت. کرت‌های اصلی به چهار سطح سایه‌دهی (صفر، 40، 55 و 60 درصد) و کرت‌های فرعی به چهار نوع خاک‌پوش (پلی‌اتیلن شفاف، پلی‌اتیلن مشکی، کاه و کلش و شاهد) اختصاص یافت. در ابتدای انتقال نشاها به زمین اصلی تا اواخر تیر ماه همزمان با اوج تولید، دور آبیاری 10 روز یک‌بار و پس از آن تا پایان آزمایش هر هفته یک‌بار تنظیم گردید. نتایج نشان داد حداکثر عملکرد میوه بازار پسند (5/52 تن در هکتار) و میانگین وزن تک میوه (56/103 گرم) با استفاده از خاک‌پوش مشکی و 60 درصد سایه‌دهی و نیز حداکثر عملکرد کل (8/52 تن در هکتار) با استفاده از خاک‌پوش مشکی به‌دست آمد. با استفاده از خاک‌پوش مشکی و 60 درصد سایه‌دهی تعداد میوه ترک خورده و تحت خاک‌پوش شفاف و 60 درصد سایه‌دهی تعداد میوه گلگاه پوسیده به حداقل رسید. در حالی‌که خاک‌پوش مشکی و 55 درصد سایه‌دهی عملکرد میوه‌های گلگاه پوسیده (75/1 تن در هکتار) و خاک‌پوش مشکی همراه با 40 درصد سایه‌دهی عملکرد میوه‌های ترک‌خورده (07/1 تن در هکتار) را به حداقل رساند. بیشترین طول میوه تحت خاک‌پوش مشکی و سایه‌دهی 60 و 55 درصد و بیشترین قطر میوه تحت تیمار بدون خاک‌پوش و 60 درصد سایه‌دهی اندازه‌گیری شد. کاهش شدت نور در حد 60 و 55 درصد بیشترین ضخامت دیواره تخمدان را موجب شد. تیمار شاهد اسیدیته میوه (43/0 درصد) را به بالاترین مقدار رساند. مواد جامد محلول (96/5 درصد) تحت تیمار بدون سایه‌انداز حداکثر بود. با 60 درصد کاهش شدت نور و بدون خاک‌پوش بیشترین تعداد شاخه فرعی و تعداد کل شاخه‌ها رشد کردند. با کاهش 60 درصد نور و پوشاندن زمین با خاک‌پوش شفاف بیشترین تعداد شاخه اصلی شمرده شد. کاربرد خاک‌پوش مشکی توانست تعداد میوه بازارپسند و تعداد کل میوه تولید شده را به حداکثر برساند.تیمارها تأثیر چندانی بر زمان برداشت میوه نداشتند و حد فاصل بین حداکثر و حداقل زمان برداشت میوه 7/17 روز بود. در ضمن نتایج این تحقیق نشان داد با استفاده از خاک‌پوش مشکی و سایه‌دهی 60 درصد در نواحی که شدت نور خورشید بیش از 20000 لــوکس می‌باشد ضمن افزایش عملکرد، میزان میوه‌های غیر قابل عرضه به بازار کاهش می‌یابد. ‌