اشتقاق توابع انتقالی برای تخمین پارامتر های معادلۀ نمایی دوگانۀ منحنی مشخصۀ آبِ خاک

چکیده  
      منحنی مشخصۀ آبِ خاک، یکی از پارامترهای تعیین­کننده در مطالعۀ حرکت آب و املاح در خاک است. اندازه­گیری مستقیم منحنی مشخصۀ آبِ خاک زمان­بر و پرهزینه است و توابع انتقالی را می­توان به­عنوان یک روش برآورد غیرمستقیم منحنی مشخصۀ آبِ خاک از ویژگی­های زودیافت خاک به‌کار گرفت. دکستر و همکاران به‌تازگی معادلۀ نمایی دوگانۀ جدیدی را برای منحنی مشخصۀ آبِ خاک معرفی کرده‌اند که پارامترهای آن ماهیت فیزیکی مشخصی دارند. در این پژوهش، توابع انتقالی برای برآورد پارامترهای معادلۀ نمایی دوگانه با استفاده از ویژگی­های زودیافت خاک (درصد نسبی ذرات شن، سیلت و رس و مقدار جرم مخصوص ظاهری خاک) بسط داده شد. توابع انتقالی به‌وسیلۀ دو نرم­افزار SPSS و DATAFIT با به­کارگیری اطلاعات 27 نمونۀ خاک به‌دست آمد و همچنین اطلاعات نه نمونۀ خاک برای سنجش اعتبار توابع انتقالی ایجادشده به‌کار گرفته شد. مقایسۀ توابع انتقالی به‌دست‌آمده با استفاده از سه شاخص آماری میانگین خطای مطلق ()، ضریب کارایی اصلاح‌شده () و شاخص مطابقت اصلاح‌شده () نشان داد که این توابع انتقالی از دقت پذیرفتنی برخوردارند. در مجموع نرم­افزار DATAFIT با میانگین مقادیر شاخص­های آماری، و به‌ترتیب برابر با 020/0، 878/0 و 744/0 نسبت به نرم­افزار SPSS با میانگین مقادیر ، و به‌ترتیب،  025/0، 852/0 و 684/0 از دقت بیشتری برخودار است، ولی تفاوت معنا­داری بین مقادیر شاخص­های آماری مربوط به آنها مشاهده نشد.