ارزیابی صفات مرفولوژیک و عملکرد کمی و کیفی ارقام مختلف سورگوم علوفه‌ای Sorghum bicolor (L.) Moench

چکیده
    این تحقیق با هدف ارزیابی صفات مختلف هشت رقم سورگوم علوف ه‏ای (سویت جامبو، نکتار، چاپر، پاسیفیک بی ام آر، اسپید فید، KFS1، KFS2 و (KFS3در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در چهار تکرار به مدت سه سال (84-1382) اجرا گردید. 115 کیلوگرم در هکتار فسفر (کود فسفات آمونیوم 18%=(P2O5 و در مجموع 183 کیلوگرم در هکتار نینروژن (کود اوره 46%=N) در چهار نوبت مصرف شد. شش صفت شامل عملکرد علوفه تر، علوفه خشک، پروتئین، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد پنجه در دو چین در هر سال یادداشت‏برداری گردید. جهت برآورد عملکرد، برداشت از سطح 8/7 متر مربع به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین ارقام، سال‌ها و اثر متقابل سال × رقم برای همه صفات مورد بررسی اختلاف معنی‏دار وجود دارد. مقایسه میانگین‏ها (به روش دانکن) نشان داد که بیشترین و کمترین میانگین علوفه تر به ترتیب در ارقام نکتار با 8/186 و چاپر با 2/137 تن در هکتار تولید شد، که با تعداد دیگری از ارقام مورد بررسی از نظر آماری اختلاف معنی‏دار ندارند. از نظر میانگین عملکرد علوفه خشک ارقام سویت جامبو، نکتار، KFS3وKFS2 به ترتیب با تولید 21/39، 11/39، 54/37 و 41/37 تن در هکتار در رتبه اول قرار گرفتند. رقم سویت جامبو بیشترین تعداد پنجه را با 69/3 عدد تولید کرد. بیشترین عملکرد پروتئین علوفه به رقم نکتار با عملکردی معادل 14/3 تن در هکتار تعلق گرفت. بیشترین ارتفاع بوته با 2/224 سانتی‏متر به رقم اسپیدفید و قطر ساقه با 99/17 میلی‎متر به رقم KFS2 تعلق گرفت. رقم چاپر در چهار صفت عملکرد علوفه خشک با 95/32 تن در هکتار، پروتئین با 62/2 تن در هکتار، ارتفاع بوته با 7/181 سانتی‏متر و تعداد پنجه با 11/2 عدد کمترین تولید را به خود اختصاص داد و کمترین قطر ساقه با 33/12 میلی‎متر را رقم اسپیدفید تولید کرد