ارزیابی تنوع فنوتیپی اکوتیپ‌های یونجه ‌ (Medicago sativa)ایران

چکیده
   در این مطالعه 81 اکوتیپ یونجه نواحی مختلف ایران از لحاظ صفات فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. تنوع بالایی بین اکوتیپ‌ها در صفات مورد ارزیابی مشاهده گردید. نتایج ضرایب همبستگی میان صفات نشان داد که نقش ساقه در عملکرد علوفه یونجه مهم‌تر از برگ می‌باشد. همچنین نسبت برگ به ساقه و عملکرد علوفه تر همبستگی معنی‌دار و منفی داشت، بنابراین موثرترین جزء روی کمیت علوفه، ارتفاع بوته و وزن ساقه است. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی، سه مولفه اول با مقدار ویژه بالاتر از یک، حدود 71/89 درصد از تغییرات کل را توجیه ‌نمود. مولفه اول با صفات وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه و وزن خشک ساقه و مولفه دوم با صفات نسبت وزن خشک برگ به ساقه و همچنین نسبت وزن تر برگ به ساقه عمدتاً ارتباط نشان داد. مولفه سوم ارتباط مثبتی با ارتفاع گیاه و ارتباط منفی با روز تا 10% گلدهی نشان ‌داد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر اکوتیپ‌های مورد بررسی در سه گروه جداگانه قرار گرفتند و در مقیاس دو بعدی دو مولفه اول هر سه نوع کلاستر از یکدیگر تفکیک شدند. شناسایی تنوع فنوتیپی موجود، اطلاعات مفیدی در مدیریت کلکسیون‌ها فراهم می‌آورد و منابع ژنتیکی با ارزشی را در دسترس اصلاحگران قرار می‌دهد.