ارزیابی تحمل برخی ژنوتیپ های سویا به تنش خشکی

چکیده
   کم آبی اولین عامل محدود کننده تولید سویا در مناطق نیمه خشک می باشد . بنابراین، افزایش عملکرد سویا مستلزم انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی خشک یا کم آب ایران می باشد . دراین تحقیق، به منظور تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی در ارقام و لاین های سویا، دو آزمایش مجزا در قالب طرح لاتیس 5 ×5 در شرایط تنش و آبیاری کامل انجام شد . پس از انجام تجزیه واریانس بر اساس طرح لاتیس ساده، سودمندی نسبی طرح لاتیس نسبت به طرح بلوک های کامل تصادفی، کمتر برآورد گردید . بنابراین تجزیه آماری داده ها درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد . بر اساس نتایج حاصل از همبستگی بین شاخص ها، شاخص های میانگین هارمونیک 1 تحمل به تنش 2، میانگین هندسی بهره وری 3 و میانگ ین حسابی بهره وری 4 به عنوان بهترین شاخص ها شناسایی شدند . بر پایه نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه های اصلی، دو مؤلفه اول در مجموع 72/93 درصد از تغییرات موجود بین داده ها را توجیه نمودند . مؤلفه اول به عنوان مؤلفه تحمل به خشکی و مؤلفه دوم به عنوان مؤلفه حساسیت به تنش نامگذاری گردید . بر اساس نتایج به دست آمده از شاخص های مقاومت به خشکی و ترسیم بای پلات مشخص گردید که رقم Williams مقاومترین رقم در بین ارقام مورد مطالعه نسبت به خشکی است و ارقام Linford ,A3237.Delspy 4210,Ln به عنوان ارقام دارای عملکرد بالقوه درهر دو محیط شناسایی گردیدند.