ارزیابی 30 رقم گندم از نظر واکنش به تنش شوری

چکیده
   اثر تنش شوری حاصل از کلرور سدیم روی 30 رقم گندم در یک مطالعه گلخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت.این بررسی در قالب یک آزمایش فاکتوریل در طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد.در تیمار شاهد آبیاری با آب معمولی(EC=0/6d sm-1 ) و در تیمار شوری آبیاری با آب همراه با کلرور سدیم انجام شد و به صورت تدیجی به گلدانها به نحوی اضافه شد تا شوری آن در حد Ec=16d sm-1 ثابت بماند.در بین ارقام گندم مورد استفاده کارچیا -66 به عنوان یک رقم بین المللی متحمل به شوری قرار داشت.سایر ارقام شامل گندمهای ایرانی بود که 8 رقم از آنها با نامهای الوند روشن سرخ تخم شعله طبسی کویر ماهوتی و مهدوی نیز متحمل به شوری شناخته می شوند.نتایج نشان داد که 17 رقم از گندم های مورد استفاده از نظر تحمل مطلق وزن خشک دانه و وزن خشک شاخساره نسبت به شوری برتری نشان دادند.رقم بین المللی متحمل به شوری کارچیا-66 و 6 رقم دیگر از ارقام متحمل به شوری جز این 17 رقم بود. همبستگی معنی دار مشاهده شده بین وزن خشک دانه و طول دوره پر شدن دانه در شرایط شوری بیانگر نقش موثر دوام ابن دوره و در نتیجه وزن هر دانه در تحمل به شوری بود.نتایج همچنین نشان داد از نظر وزن خشک دانه تحمل نسبی به شوری در سه رقم نیک نژاد- کارچیا -66 و الوند در بالاترین حد و تحمل نسبی دو رقم اترک و قدس در پائین ترین مقدار بود.ارقام دیگری که متحمل به شوری شناخته نمی شوند نیز از نظر رشد دانه و شاخساره و یا یکی از این دو به نوعی تحمل نسبی به شوری را به نمایش گذاشتند.نتایج همچنین نشان داد که میزان سوختگی برگ می تواند به عنوان یک شاخص مشاهده ای سریع در تعیین میزان تحمل ارقام گندم مورد استفاده قرار گیرد.