اثر نیتروپروساید سدیم بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای قرمز تحت تنش کم‌آبی

چکیده
  به‌منظور بررسی کاربرد نیتروپروساید سدیم بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا تحت تنش کمبود آب، آزمایش مزرعه‌ای در سال 1391 در همدان به‌صورت اسپلیت فاکتوریل، در قالب بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تنش کم­آبی شامل قطع یک‌بار آبیاری در مراحل رویشی، زایشی، رویشی+ زایشی و بدون تنش (آبیاری کامل) در کرت­های اصلی؛ و ارقام (اختر و درخشان) و محلول­پاشی نیتروپروساید سدیم در سه غلظت 0، 150و 300 میکرومول به‌صورت فاکتوریل در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد برهمکنش تیمار کم­آبی و محلول­پاشی اثر معنا­داری بر تعداد شاخۀ فرعی در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در هر دو رقم داشت. تنش رویشی+ زایشی در رقم‌های اختر و درخشان به‌ترتیب حدود 34 و 5/35 درصد عملکرد دانه را کاهش داد. تنش زایشی در مقایسه با تنش رویشی در رقم‌های اختر و درخشان به‌ترتیب حدود 6 و 5/6 درصد سبب کاهش بیشتر عملکرد دانه شد. غلظت 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم به‌ترتیب 17 و 16 درصد عملکرد دانه را در رقم‌های اختر و درخشان در وضعیت تنش زایشی افزایش داد. محلول­پاشی با غلظت 300 میکرومول نیتروپروساید سدیم بیشترین تأثیر را در بهبود آثار تنش کم‌آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد هر دو رقم داشت. ازاین‌رو مصرف 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم برای محلول­پاشی لوبیا تحت وضعیت تنش کم­آبی مطلوب به‌نظر می­رسد.