اثر دو نوع چربی محافظت شده در اوایل دوره شیردهی بر روی عملکرد گاوهای شیرده هلشتاین

چکیده
   به منظور مطالعه پاسخ عملکردی گاوهای پرتولید در اوایل دوره شیردهی به دو نوع چربی محافظت شده، 12 رأس گاو هلشتاین (سه رأس زایش اول و 9 رأس چند شکم زایش کرده به ترتیب با روزهای شیردهی 1±24 روز و 4±28 روز( در قالب یک طرح چرخشی متوازن 3*3، مورد استفاده قرار گرفتند. گاوها به صورت تصادفی به سه گروه چهار تایی تقسیم شدند و به ترتیب در سه دوره 21 روزه، سه نوع جیره را دریافت کردند. جیره های مورد استفاده شامل جیره شاهد که بدون مکمل چربی بوده و حاوی جیره پایه شامل 20% ذرت سیلو شده ، 20% یونجه و 60% کنسانتره بود. جیره دو حاوی 3 درصد مکمل چربی محافظت شده نا محلول در شکمبه (انرژایزر-10) به همراه جیره پایه بود. جیره سه که شامل 5/3 درصد مکمل چربی محافظت شده کلسیمی (مگناپک) به همراه جیره پایه بود. نتایج به دست آمده نشان داد که مصرف ماده خشک، ماده آلی و دیواره سلولی (NDF) در جیره شاهد، نسبت به دو جیره دیگر بالاتر بود (01/0p<). بین دو جیره آزمایشی حاوی دو نوع مکمل چربی نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. مصرف انرژی خالص شیردهی در تمام گاوها و مصرف ماده خشک، ماده آلی و NDF در گاوهای زایش اول یکسان بود. تولید شیر و شیر تصحیح شده برای 5/3 درصد چربی و همچنین ترکیب شیر در بین جیره ها یکسان بود. تغییر نمره وضعیت بدنی و وزن زنده در گاوهای تغذیه شده با جیره‌های مختلف تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0 p>). در گاوهای چند شکم زایش کرده، بازده تولید (شیر تصحیح شده برای 5/3 درصد چربی تولید شده به ازای ماده خشک مصرفی) برای گاوهایی که مکمل چربی مصرف کرده بودند، به طور معنی‌داری بالاتر بود (05/0 p<)، در حالی که بازده تولید در گاوهای زایش اول در بین جیره‌های مختلف آزمایشی تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0 p>). فعالیت جویدن و کل زمان صرف شده برای نشخوار و خوردن، در بین گاوهای چند بار زایش، تفاوت معنی داری نداشت. در هیچ یک از صفت‌های ذکر شده، تفاوت معنی‌داری بین دو نوع مکمل چربی مشاهده نشد (05/0 p>). نتایج این پژوهش بیانگر آن است که استفاده از مکمل چربی در گاوهای چند شکم زایش کرده در اوایل دوره شیردهی سبب کاهش خوراک مصرفی و بهبود بازده تولید می‌شود. ولی این اثر در گاوهای زایش اول مشاهده نگردید.