اثر دما بر برخی ویژگی‌های زیستی کفشدوزک Hippodamia variegate (Goeze) با تغذیه از پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer. و تخم بید غلات Sitotroga cerealella Olivier

چکیده
    ویژگی‌هایی مانند سرعت رشد، ماندگاری بیشتر، باروری بالاتر و درشتی بدن دشمنان طبیعی حشرات، برای تولید انبوه آنها به عنوان عوامل کنترل بیولوژیکی مهم هستند. برای این مهم، عوامل وابسته به نرخ رشد برای ایجاد تنوع ژنتیکی در برابر واکنش‌های وابسته به دما انتخاب می‌شوند. کفشدوزک Hippodamia variegata (Goeze) (Col: Coccinellidae) یکی از شکارگرهای مهم آفات در باغ‌های ایران است. در این پژوهش تأثیر 6 دمای ثابت 5/17، 5/22، 25، 5/27، 30 و 5/32 درجه سلسیوس بر زمان رشد این کفشدوزک با تغذیه از پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hem.: Aphalaridae) و بید غلات Sitotroga cerealella Olivier (Lep. Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی با رطوبت نسبی 5±55 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. کل دوره رشد برای کفشدوزک در دماهای بالا به ترتیب 53/1±63/47، 18/±08/25، 64/±27/17، 37/±14/15، 46/±16/12 و 39/±27/11 روز با تغذیه از تخم بید غلات و 75/.±11/40، 32/±68/22، 26/±6/18، 18/±5/15، 31/±9/ 13 و 51/±12/13 روز با تغذیه از پسیل معمولی پسته بود. نتایج نشان داد که زمان رشد با افزایش دما کاهش می‌یابد. کمترین زنده‌مانی در دماهای مختلف، برای لارو سن 1 و بیشترین زنده‌مانی برای لاروهای سن 3، 4 و شفیره به دست آمد. نتایج نشان داد که بین اثر دما و طول هر یک از دوره‌های رشدی کفشدوزک اختلاف معنی‌دار وجود دارد. آستانه‌های پایین رشد برای دوره تخم، لارو، شفیره و کل دوره تخم تا حشره کامل به ترتیب 91/11، 43/12، 63/9 و 31/10 درجه سلسیوس به دست آمد و ثابت دمایی برای مراحل رشدی بالا به ترتیب 06/39، 25/156، 8/57 و 71/285 روز درجه تخمین زده شد.