اخبار / تحصیلات تکمیلی / تحول در حوزه علوم انسانی دغدغه امروز جامعه علمی کشور است به اشتراک گذاری در Facebook به اشتراک گذاری در Google+ به اشتراک گذاری در Twitter کتاب هدیه دهید

تحول در حوزه علوم انسانی دغدغه امروز جامعه علمی کشور است

رئیس قوه قضائیه گفت: باید تحول و بازنگری در علوم انسانی را که از دغدغه های امروز جامعه علمی کشور است مهم تلقی کنیم و کار در این زمینه را مجاهدت بدانیم. به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله  صادق آملی لاریجانی ظهر شنبه در همایش سراسری اساتید بسیجی دانشگاه های کشور با تأکید بر ضرورت تحول در علوم انسانی، افزود: گاهی توصیه های علوم انسانی می توانند با اعتقادات دینی ما معارض باشند و به همین دلیل این تحول هم از نظر معرفتی و شناختی هم از نظر فرهنگی، سیاسی و اعتقادی برای جامعه دینی ما حائز اهمیت است. وی با اشاره به اینکه برخی توصیه های فروید در روانشناسی با اعتقادات دینی ما سازگار نیست، افزود: ما دنبال تصحیح و یا ابطال علم نیستیم ولی برای ما مهم است که مجموعه علومی که در دانشگاه ما تدریس می شود چقدر با آموزه های دینی ما منطبق بوده و چه نتایجی را به بار می آورد. بازنگری در علوم انسانی سیاسی نیست آیت الله لاریجانی با اشاره به اینکه شناخت خلاء های علوم انسانی و توصیه های آن که مبتنی بر همین علوم است، به عنوان یک هدف مطرح بوده و نیاز به کار جدی دارد، افزود: بحث بازنگری در علوم انسانی نباید یک بحث سیاسی تلقی شود، این یک کار فرهنگی است، چرا که به لحاظ معرفتی پذیرفتن علوم انسانی به شکلی که در حال حاضر به دست ما رسیده صحیح نیست. وی گفت: ما حق داریم بپرسیم که آیا درست است این علوم را با مبانی خاص خودش بپذیریم و یا اینکه موظفیم درباره بنیان های آن بررسی کنیم. وی افزود: برخی می گویند که نظام اسلامی از علوم انسانی می ترسد چرا که ماهیت این علوم سکولار است و ترویج آن در جامعه جایی برای حکومت دینی و ولایت فقیه نمی گذارد. وی تصریح کرد: کسانی که بازنگری در علوم انسانی را با این دید سیاسی مطرح می کنند یک خلط مبحث بزرگی را انجام می دهند. بسته علوم انسانی اسلامی رئیس قوه قضاییه با تأکید بر اینکه بازنگری در علوم انسانی مستلزم یک کار طولانی و عمیق است، افزود: غرب مدت های طولانی در مباحث مختلف این علوم کار کرده و ما نباید ظرف مدت کوتاهی آنها را بررسی کرده و بسته ای به نام علوم انسانی اسلامی ارائه کنیم. آیت الله لاریجانی افزود: توصیه می کنم در این بازنگری ها تعجیلی صورت نگیرد و این مهم را با دیدی باز و عمیق دنبال شود، چرا که ارائه بسته اسلامی ظرف مدت زمان کم می تواند بحث های حاشیه ای در این زمینه را دامن بزند. وی بیان کرد: از موقعی که بازنگری علوم انسانی مطرح شده، عده ای هدف از این امر را نشاندن نقل به جای عقل می دانند که این یک تفکر عوام است. وی تصریح کرد: ما در حوزه دینی خودمان نقل را به جای عقل نمی نشانیم و این یک تبیین غلطی است که باید در تنقیح علوم انسانی صورت پذیرد. نیازمند نقشه راه هستیم رئیس قوه قضاییه گفت: این تحول در علوم انسانی باید 30 سال پیش انجام می شد، ولی دیرهنگام آغاز شده است چرا که  برای این کار در مرحله اول نیازمند نقشه راه هستیم. آیت الله لاریجانی افزود: قبل از بحث با صاحبان علومی مانند فلسفه، جامعه شناسی، روانشناسی و دیگر رشته های علوم انسانی باید بدانیم که چه می خواهیم و در چه مسیری قرار است، حرکت کنیم. وی با تأکید بر اینکه باید حرکت متینی توسط اساتید در این مسیر آغاز شود، افزود: تحول در علوم انسانی یک کار مجاهدانه است که نتایج آن به مرور در جامعه روشن می شود. شناخت پیش فرض ها لازمه بازنگری رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: از چند محور می توان به سمت تنقیح علوم انسانی و اجتماعی رفت که یکی از آنها شناخت پیش فرض های علوم انسانی موجود است چرا که پایه این علوم از طرف کسانی گذاشته شده که معتقدند علم تجربی است و هرچه قابل اثبات باشد علم است که این با آموزهای دینی ما از جمله وحی سازگاری ندارد. وی افزود: تمام کسانی که با آثار دینی، قرآن، روایات معصومین و معارف اسلامی مانوسند، به این مسئله رسیده اند که انسان مادی نیست و جنبه روحانی و روحی دارد که با مرگ از بین نمی رود و با این وجود، سوال این است که چقدر باید به درستی علوم آنها اهمیت بدهیم و چه نوع تلقی باید از این امور داشته باشیم. وی با بیان اینکه اسلام و قرآن پیش فرض هایی را مطرح می کند که باید آنها را بررسی کنیم، افزود: این پیش فرض ها لازمه این مهم بوده و مسیر کار علمی ما را در بازنگری علوم انسانی روشن می کند. مسیر پژوهشی دشوار رئیس قوه قضاییه عنوان کرد: مسیر پژوهشی بسیار دشواری در بازنگری علوم انسانی در پیش داریم، چرا که باید پیش فرض های اقتصاد، مدیریت جامعه و همه اموری که به این مهم منتهی می شود را بررسی کنیم و ببینیم در جغرافیایی که هستیم چه نسبتی با این مسائل داریم. آیت الله لاریجانی افزود: باید بدانیم بنا به گفته برخی، علم خبری از عالم واقع می دهد و یا ابزاری است در دست انسانها برای اینکه بر عالم تسلط داشته باشند و شناخت این اختلاف منظر در معرفت ما به جغرافیای خودمان نسبت به علم موثر است. نگاه اسلام به علم مقدس است رئیس قوه قضاییه با تأکید بر اینکه نگاه اسلام به علم مقدس است، افزود: علم با ادعای بی طرفی و خالی شدن از اهداف مقدس و متعالی بلای عظیمی بر سر بشر آورده است. وی اظهار کرد: علم تنها مجموعه ای از گزاره ها نیست، بلکه محصول فعالیت عالمان است و بدون هدف اتفاق نمی افتد، اصولا نیت و نحوه ورود عالم به عرصه علم برای ما مهم است و نمی توانیم آن را جدا از ارزش های اخلاقی در نظر بگیریم. آیت الله لاریجانی افزود: نگاه استادی که در دانشگاه علم را با هدف خدمت به بشریت و تعالی انسان ها تدریس می کند با کسی که تنها مجموعه ای از نظریات را بدون توجه به محتوا در ذهن دانشجو جای می دهد، متفاوت است. وی گفت: توصیه هایی که بر اساس این علوم به جامعه می شود قابل بررسی است آنها می گویند اگر می خواهید اقتصادتان رشد کند بحث ارزشی را در آن کنار بگذارید ولی ما نمی توانیم نسبت به تبعات اجتماعی آن برای طبقات مختلف جامعه بی تفاوت باشیم. وی از اساتید بسیجی و صاحبنظران خواست تا توصیه های علوم انسانی را در قالب پروژه های تحقیقی بررسی کنند و ببینند این علوم تا چه حد با آموزه های دینی هماهنگی دارد. قرآن معدن علم است آیت الله لاریجانی اظهار کرد: همه دنیا باید بداند که قرآن و روایات اسلامی ما معدن علم هستند و حرف برای گفتن دارند. وی اظهار کرد:  برخی می گویند معارف دینی مصرف کننده علوم اصلی هستند و با این حرف می خواهند رشته تاثیر معارف اسلامی را قطع کنند. رئیس قوه قضائیه افزود: اگر معارف اسلامی و قران مصرف کننده باشند نمی توانند در جامعه بشری تاثیر گذار باشند که واقعیت جز این را نشان می دهد. وی اضافه کرد: باید نگاه دین را نسبت به پیش فرض ها تنقیح کرده و ارزش های علوم انسانی مرتبط را شناخته و توصیه های مبتنی بر این علوم را نیز بازنگری کنیم. وی گفت: اساتید با یک کار مجاهدانه عظیم مواجه هستند چرا که باید با کار تحقیقاتی بزرگی که در پیش رو دارند مجموعه معارف حوزه علوم انسانی را بررسی کنند.

تاریخ خبر یکشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۰